Кремљ во понеделникот изјави дека неутралниот статус на Украина останува клучен услов за завршување на војната, додека украинскиот претседател Володимир Зеленски сигнализираше подготвеност да се откаже од својата долгогодишна аспирација за членство во НАТО во замена за цврсти безбедносни гаранции. Во Берлин моментално се водат интензивни мировни преговори, објавува „Киев пост“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им изјави на новинарите дека прашањето за членството на Украина во НАТО е едно од клучните. „Ова прашање е еден од камен-темелниците и бара посебна дискусија“, рече Песков за време на дневниот брифинг. Тој додаде дека Москва чека САД да „го достават концептот што се дискутира денес во Берлин“, во услови на засилени дипломатски напори речиси четири години по почетокот на руската инвазија.
Зеленски нуди компромис
Украинскиот претседател Зеленски помина околу пет часа во разговори со американските преговарачи во Берлин во неделата, а состаноците продолжија во понеделникот. Домаќин на разговорите е германскиот канцелар Фридрих Мерц, а се очекува да присуствуваат и други европски лидери.
Пред состаноците, Зеленски јавно призна дека некои членки на НАТО се противат на влезот на Украина и ја изрази подготвеноста на Киев да се откаже од своите амбиции за членство, што е голема промена со оглед на тоа што членството во НАТО е загарантирано во уставот на Украина како заштита од руска агресија.
„Од самиот почеток, желбата на Украина беше да се приклучи на НАТО – ова се вистински безбедносни гаранции“, им рече Зеленски на новинарите. „Некои партнери од Соединетите Американски Држави и Европа не ја поддржаа оваа насока“.
Тој објасни дека Украина сега бара правно обврзувачки билатерални безбедносни гаранции од Соединетите Американски Држави, споредливи со Член 5 на НАТО за взаемна одбрана, заедно со обврските од европските сојузници и други партнери како што се Канада и Јапонија.
„Ова е веќе компромис од наша страна“, рече Зеленски, нагласувајќи дека сите гаранции мора да бидат извршни за да се спречат идните руски напади.
Русија постојано бараше Украина формално да се откаже од своите аспирации за НАТО, да усвои трајна неутралност и да забрани присуство на трупи на НАТО на нејзина територија. Претседателот Владимир Путин, исто така, инсистира Киев да ги повлече своите сили од делови од источните региони Донецк и Луганск – познати како Донбас – кои сè уште се под украинска контрола.
Според функционер запознаен со преговорите, американските преговарачи наводно вршат притисок врз Украина да се откаже од контролата врз Донбас како услов за мировни преговори, што Киев го одбива. „Путин сака територија“, изјави функционерот за АФП, додавајќи дека Вашингтон бара од Украина да се „повлече“ од регионот, што е неприфатливо за Киев.
„Донекаде е зачудувачки што Американците ја заземаат руската позиција по ова прашање“, додаде функционерот. Москва во моментов ги окупира поголемиот дел од Донецк и Луганск, кои нелегално ги прогласи за своја територија, додека украинските сили сè уште контролираат околу 10% од областа.
И покрај подготвеноста на Зеленски да направи компромис за членството во НАТО, украинските функционери досега останаа цврсти во својот став дека нема да ја предадат својата територија.
Фото: депозитфотос
