Американска фармацевтска компанија минатата недела достигна пазарна вредност од 1,5 билиони долари, приклучувајќи се кон ексклузивен клуб што претходно го држеа само технолошките компании фокусирани на вештачка интелигенција.
Станува збор за компанијата „Ели Лили“, производител на лековите за слабеење „Мунџаро“ и „Зепбаунд“, која забележа скок на акциите за 40 проценти откако објави двојно зголемување на продажбата. Вредностите што надминуваат 1 билион долари се постигнуваат само кога инвеститорите веруваат дека се сведоци на промена што го обликува светот, а лековите за слабеење се чини дека имаат токму таков потенцијал, пишува ABC News.
Револуција во потрошувачката на храна
Дека светот навистина се менува под влијание на лековите од „Ели Лили“ и „Ново Нордиск“ е потврдено со анализа на „Рабо Банк“, која се фокусира на земјоделството, а заклучи дека „лековите за слабеење означуваат пресвртница за потрошувачката на храна“.
Во трудот се наведува: „Она што започна како пробив во грижата за дијабетесот сега го редефинира третманот на дебелината и го забрзува преминот од управување со животниот стил кон медицинска интервенција. Размерот на овие промени сè уште се развива, но насоката е јасна: навиките за јадење се менуваат и ниедна категорија не е имуна“.
Рабо Банк цитира американска студија која покажала дека домаќинствата со барем еден корисник на овие лекови ја намалиле потрошувачката на намирници за 6 проценти за само шест месеци. Сличен тренд е видлив и во Австралија, каде што вкупната продажба на овие лекови се зголемила речиси десеткратно од мај 2020 година. И покрај недостигот, се проценува дека околу 200.000 луѓе моментално ги користат, со продажба од околу половина милион единици месечно.
Што точно се овие лекови?
Оземпик и Вегови се трговски имиња за семаглутид, пептид кој го имитира хормонот GLP-1 (глукагон-сличен на пептид-1). Првично одобрен за третман на дијабетес тип 2, се користи и за слабеење од 2021 година.
Од друга страна, Мунџаро и Зепбаунд, познати како тирзепатид, дејствуваат како агонисти на два рецептори – GLP-1 и GIP (гастричен инхибиторен полипептид), хормон кој го стимулира ослободувањето на инсулин. Се верува дека токму поради ова двојно дејство тирзепатид е поефикасен во промовирањето на слабеењето.
Сите овие лекови го намалуваат гладот, но нивните придобивки не запираат тука. Ендокринологот Тамара Милдер од UNSW објаснува дека тие директно го подобруваат кардиоваскуларното и здравјето на бубрезите, независно од самото слабеење. Ова е затоа што рецепторите на GLP-1 се наоѓаат и во срцето и крвните садови, каде што нивното активирање го подобрува протокот на крв, го намалува ризикот од атеросклероза, има антиинфламаторно дејство и ги штити клетките на срцевиот мускул.
Постојат недостатоци
Иако може да изгледаат како чудотворен лек, овие лекови имаат несакани ефекти. Мајкл Фалстер, експерт за јавно здравје во UNSW, вели дека некои пациенти може да доживеат гадење, повраќање, дијареја и запек.
Главниот проблем, според Фалстер, е што кога губите тежина, губите и мускулна маса и дел од густината на коските заедно со маснотиите. „Кога ќе престанете да ги земате лековите и ќе ги вратите маснотиите, не ги враќате мускулите или коските, па може да завршите послаби и покревки, а ќе ја вратите старата тежина“, предупредува тој.
фото: ЕПА
